Tương lai đồng tiền kỹ thuật số của Ngân hàng trung ương đầu tiên trên thế giới

Năm 2020, sau hơn 5 năm “thai nghén”, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBoC, ngân hàng trung ương) đã bắt đầu tiến hành quá trình thử nghiệm sử dụng đồng nhân dân tệ kỹ thuật số phát triển trên nền tảng chuỗi khối (blockchain).

Một trong những đồng tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương đầu tiên trên thế giới

Đồng nhân dân tệ phiên bản điện tử của ngân hàng trung ương (CBDC) có giá trị ngang bằng với tờ tiền giấy quen thuộc và được thiết kế để dần thay thế đồng tiền pháp định truyền thống (tiền giấy và tiền xu) của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới.

Nếu thử nghiệm thành công, đồng tiền này sẽ trở thành một trong những đồng tiền kỹ thuật số do ngân hàng trung ương phát hành đầu tiên trên thế giới, trái ngược hoàn toàn với các loại tiền điện tử hiện có.

Theo nhận định của giới nghiên cứu thuộc PBoC, CBDC có thể gây ra nhiều tác động đến chính trị, kinh tế, tài chính trên toàn thế giới vì tiền tệ không chỉ là vấn đề kinh tế mà còn là vấn đề về chủ quyền. Bên cạnh đó, việc ra đời đồng tiền CBDC cũng làm nảy sinh một số tác động đối với các ngân hàng thương mại, nền kinh tế và quan hệ giao thương của Trung Quốc với các nước khác trên thế giới.

Trong nội bộ nền kinh tế, các chuyên gia kỳ vọng rằng trong bối cảnh kinh tế thế giới còn nhiều bất ổn, việc biến đồng tiền giấy đang lưu hành trở thành tiền kỹ thuật số sẽ cho phép Bắc Kinh điều tiết thị trường một cách hiệu quả hơn.

Bên cạnh đó, các chuyên gia cho rằng CBDC còn có thể giúp hỗ trợ chính sách tiền tệ, đồng thời cho phép truy cập dữ liệu liên quan đến nhu cầu theo thời gian thực.

Hệ thống này cũng có thể được xem là trách nhiệm trực tiếp của ngân hàng trung ương, từ đó mang lại sự an toàn, trong khi các hệ thống thanh toán liên ngân hàng dựa trên nền tảng công nghệ blockchain sẽ có cơ hội hoạt động nhanh hơn, có thể kiểm toán và minh bạch hơn.

“Đối thủ đáng gờm” của đồng bạc xanh？

Tuy nhiên, ở một góc nhìn rộng lớn hơn, đây là trò chơi quyền lực mà Bắc Kinh đang dành khá nhiều tâm huyết.

Cùng với việc Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình gần đây đưa ra lời kêu gọi nhanh chóng phát triển công nghệ blockchain, việc triển khai sử dụng thử nghiệm đồng nhân dân tệ kỹ thuật số là ví dụ điển hình nhất cho thấy tham vọng của Trung Quốc muốn trở thành quốc gia lãnh đạo về tiền tệ kỹ thuật số.

Cùng với đó, tờ báo nhà nước Trung Quốc Nhật báo cũng tuyên bố rằng “hệ thống tiền tệ kỹ thuật số của nước này cung cấp sự thay thế có tính chức năng đối với hệ thống thanh toán bằng đồng USD”.

Về mặt tích cực, giới chuyên gia cho rằng đồng tiền này có thể bảo vệ Trung Quốc khỏi những đồng tiền số như bitcoin hay Libra (đồng tiền số do Facebook dự định phát hành) - đồng tiền được thiết kế và kiểm soát bởi những người khác.

Ngoài ra, đồng CBDC cũng giúp Trung Quốc giảm khoảng cách sử dụng đồng nhân dân tệ so với đồng USD, qua đó đẩy nhanh quá trình quốc tế hóa đồng nhân dân tệ.

Một lợi ích lớn nữa mà đồng tiền điện tử mang lại là làm tăng tốc độ giao dịch. Trong năm 2018, nhu cầu thanh toán của các ngân hàng Trung Quốc là 92.000 giao dịch (GD)/giây.

Tốc độ này vượt xa mức bitcoin có thể hỗ trợ. Ngay cả đồng Libra cũng chỉ đạt 1.000 GD/giây, Paypal đạt 40.000 GD/giây. Trong khi đó, theo nhận định của PBoC, tốc độ giao dịch của đồng CBDC có thể đạt 220.000 GD/giây.

Có một điểm quan trọng không kém, đó là để làm lung lay vị thế thống trị của đồng USD, Bắc Kinh cần phải chiếm lấy ngôi đầu về công nghệ của “Thung lũng Silicon”. Điều này giải thích cho việc Trung Quốc nhanh chóng đưa đồng tiền điện tử nhân dân tệ vào thử nghiệm.

Thông qua các nền tảng dịch vụ Alipay và WeChat Pay, khoảng 80% người Trung Quốc sử dụng điện thoại thông minh để thực hiện các khoản thanh toán, một tỷ lệ cao hơn bất cứ quốc gia nào trên thế giới.

Theo nhận định của ngân hàng Goldman Sachs, sự đón nhận của người dân đối với CBDC có thể diễn ra thuận lợi hơn trong thời điểm hiện tại bởi những lo lắng về khả năng lây nhiễm virus SARS-CoV-2 thông qua các giao dịch tiền mặt.