Ông Trump có thể giáng thêm nhiều đòn vào Trung Quốc ở cuối nhiệm kỳ tổng thống của mình

Từ nay cho đến khi kết thúc nhiệm kỳ tổng thống của mình, ông Trump vẫn có nhiều công cụ hành pháp mà ông có thể vận dụng nhanh chóng và hầu như không bị cản trở. Mục tiêu công kích hàng đầu của ông Trump khi ấy vẫn có thể là Trung Quốc trong bối cảnh ông Trump đã đổ lỗi cho nước này về đại dịch Covid-19 với hậu quả là nền kinh tế Mỹ bị ảnh hưởng thê thảm khiến ông “thất cử”.

Loạt đòn đánh toàn diện có thể nhắm vào Trung Quốc

Hiện nay vẫn có ít dấu hiệu cho thấy Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ dễ dàng chịu rời bỏ nhiệm sở sau bầu cử 2020 với kết quả có vẻ thuận lợi cho đối thủ Jode Biden. Trong bối cảnh ấy giới chuyên gia và cựu quan chức Mỹ nhận thấy có một nguy cơ gia tăng là ông Trump sẽ thực thi các động thái gây khó dễ cho người kế nhiệm ông.

Nếu định hướng của ông Trump là vậy thì nhiều khả năng mục tiêu của ông ấy là lĩnh vực chính sách đối ngoại. Các công cụ của ông sẽ là các sắc lệnh hành pháp và các bổ nhiệm không cần đến sự xác nhận của Thượng viện Mỹ để “cài cắm” người của mình vào các vị trí công chức khó bị “nhổ đi”.

Jeff Moon – cựu quan chức Hội đồng An ninh Quốc gia (Mỹ) nhận thấy có xác suất cao là ông Trump sẽ tung đòn trừng phạt Trung Quốc vào phút cuối. “Trump đã hứa sẽ trừng phạt Trung Quốc vì Covid-19. Câu hỏi hiện giờ - đó sẽ là đòn gì”.

Một hướng cho đòn trừng phạt của ông Trump có thể là yếu tố Đài Loan. Ông Trump có thể cử một thành viên nội các của mình tới Đài Bắc (thủ phủ của đảo Đài Loan), tăng cường hơn nữa quan hệ quân sự giữa Mỹ và Đài Loan, và công bố đàm phán một thỏa thuận thương mại tự do với vùng lãnh thổ này.

Bonnie Glaser, Giám đốc Dự án Sức mạnh Trung Quốc của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) nói: “Họ sẽ xác lập và củng cố thật nhiều chính sách ở mức có thể - những chính sách khó đảo ngược, dù là về Trung Quốc, Iran, hay nơi nào khác”.

Ông Trump có thể sẽ xoáy mạnh vào vấn đề người Duy Ngô Nhĩ ở Tân Cương (Trung Quốc), cản trở visa cho các quan chức Trung Quốc, hay lệnh cho các vận động viên Mỹ bỏ qua Thế vận hội mùa Đông tại Bắc Kinh 2022.

Mặc dù các lệnh hành pháp không có nhiều sức nặng về mặt pháp lý (nên chúng dễ bị đảo ngược) nhưng chúng vẫn có thể gây trở ngại lớn cho chính quyền Biden tương lai vì việc làm ngược lại các lệnh đó có thể bị xem là mềm yếu, đặc biệt là trong bối cảnh Bắc Kinh tiếp tục có nhiều động thái cứng rắn trên Biển Đông, với Ấn Độ, Nhật Bản, và các nước Đông Nam Á, rồi ở Tân Cương, Hong Kong, và với Đài Loan.

Theo Trung tâm Nghiên cứu Pew, 73% người Mỹ có thái độ tiêu cực về Trung Quốc, tăng 13% từ năm 2019 và 20% từ khi ông Trump nhậm chức tổng thống vào năm 2016.

Thomas Duesterberg, một nghiên cứu viên tại viện Hudson, nhận định: “Tất cả những điều này khiến khó bảo vệ việc hợp tác với Trung Quốc”.