Chính quyền Biden sẽ không sớm ra động thái về CPTPP

Chính quyền Joe Biden nhiều khả năng sẽ ưu tiên giải quyết các vấn đề nội địa thay vì ưu tiên cho vấn đề thương mại.

Thủ tướng Anh Boris Johnson đã thực hiện cuộc điện đàm chính thức đầu tiên với Tổng thống Mỹ Joe Biden trong ngày 23/01, nói với nhà lãnh đạo mới của Mỹ rằng ông muốn tiến tới thỏa thuận thương mại càng nhanh càng tốt – một ưu tiên của nước Anh sau Brexit.

“Thủ tướng một lần nữa nhấn mạnh tới ý định giải quyết các vấn đề thương mại càng sớm càng tốt”, theo một tuyên bố từ phía Anh.

Trong khi đó, tuyên bố của Mỹ cho biết ông Biden đã truyền tải ý định “hồi sinh các mối quan hệ xuyên Đại Tây Dương, nhấn mạnh tới vai trò quan trọng của NATO”. Tuy nhiên, tuyên bố không hề đề cập tới thương mại.

Chính quyền mới của Mỹ hiện đang chật vật giải quyết các cuộc khủng hoảng trong nước, bao gồm dịch Covid-19 và nền kinh tế, đồng thời thể hiện rằng thỏa thuận thương mại không phải ưu tiên của chính quyền Joe Biden.

Anh và Mỹ bắt đầu đàm phán chính thức về thỏa thuận thương mại trong tháng 5/2020. Khi đó, không chỉ Anh muốn có một thỏa thuận mới vì Mỹ cũng muốn tăng kim ngạch xuất khẩu. Thế nhưng, với sự thay đổi trong bộ máy lãnh đạo, mọi thứ vẫn còn chưa mấy rõ ràng.Mỹ khó có khả năng sớm đưa ra động thái về thỏa thuận Đối tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP) – vốn đã được đổi tên thành Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) sau khi Mỹ rời thỏa thuận – hoặc đưa ra một thỏa thuận mới với Bắc Kinh. Điều này khá trái ngược với cựu Tổng thống Donald Trump khi chính quyền của ông Trump nhanh chóng tiến hành đàm phán lại các thỏa thuận thương mại.

Tại cuộc họp báo hàng ngày vào 22/01, Thư ký Báo chí Nhà Trắng Jen Psaki cho biết chính quyền Joe Biden sẽ tập trung vào nền kinh tế nội địa tại thời điểm này. Psaki cho biết điều quan trọng hiện tại là “chúng tôi phải hỗ trợ các gia đình và tầng lớp trung lưu của Mỹ”.

Ngoài ra, trước khi đại dịch ập tới, ông Biden cũng liên tục nhấn mạnh trong chiến dịch tranh cử Tổng thống Mỹ rằng ông sẽ không ký thỏa thuận thương mại mới trừ khi chúng thúc đẩy dòng vốn đầu tư vào Mỹ.

Janet Yellen - đề cử của ông Biden cho vị trí Bộ trưởng Tài chính Mỹ - cũng nhấn mạnh tới các vấn đề nội địa trong cuộc điều trần tuần trước.

“Tổng thống Biden đã nói rõ ông ấy sẽ không ký thỏa thuận thương mại mới trước khi Mỹ thực hiện đầu tư mạnh vào việc hỗ trợ người lao động và cơ sở hạ tầng của Mỹ”, bà Yellen nói.

Chính sách thương mại của ông Biden sẽ tập trung một phần vào việc liệu có tái gia nhập vào CPTPP hay không. Ông từng giữ vai trò Phó Tổng thống dưới thời Barack Obama – người đã ký vào thỏa thuận TPP. Tuy nhiên, ngay sau khi nhậm chức, ông Trump đã rút Mỹ ra khỏi thỏa thuận.

Dù vậy, trong chiến dịch tranh cử năm 2020, ông Biden cho biết sẽ không tham gia vào thỏa thuận CPTPP với các điều kiện hiện tại và ông sẽ muốn tái thương lượng lại thỏa thuận.

Ông Biden nghĩ CPTPP “không hoàn hảo và tin rằng chúng tôi cần phải làm thỏa thuận này trở nên mạnh hơn và tốt hơn”, Psaki cho biết trong ngày 22/01. Một nguồn tin thân cận với các Đảng viên Dân chủ cho biết ông Biden sẽ tập trung vào hoạt động đầu tư tại Mỹ nhằm có được sự ủng hộ từ lưỡng đảng. Ngay cả khi TPP được tái thương lượng, thỏa thuận này cần phải thay đổi rất nhiều thì mới có thể thuyết phục Quốc hội Mỹ thông qua, nguồn tin này cho biết.

Ông Biden gọi TPP là một bước đi cần thiết để đối đầu với Trung Quốc, qua đó cho thấy ông sẽ không xem nhẹ thỏa thuận này từ góc nhìn ngoại giao.