Tổng thống Trump có thể làm gì trong giai đoạn cuối cùng của nhiệm kỳ?

Trong quãng thời gian cuối cùng của nhiệm kỳ, ông Trump có thể làm rất nhiều công việc, chẳng hạn như ban hành các sắc lệnh hành pháp, sa thải hay tuyển dụng nhân viên dưới quyền…

Nhà phân tích Rani Molla của VOX cho biết, không có bất cứ giới hạn nào giữa những điều một tổng thống có thể làm và không thể làm từ khi công bố kết quả bầu cử cho đến lễ nhậm chức của tổng thống kế nhiệm.

Chuyên gia Lindsay Cohn thuộc trường Đại học Chiến tranh Hải quân Mỹ cho rằng: “Câu trả lời rất đơn giản, ông ấy có thể làm bất cứ điều gì trong giới hạn cho phép. Ông ấy vẫn là tổng thống và có tất cả các quyền hạn mà vị trí này mang lại”.

Gây khó khăn trong quá trình chuyển giao quyền lực

Khi tổng thống tiền nhiệm chuyển giao quyền lực cho tổng thống kế nhiệm, cần có một quy trình trật tự để đảm bảo chính phủ mới có thể tiếp tục hoạt động. Quá trình này bao gồm thông báo cho tân tổng thống về tình hình công việc và cho phép đội ngũ nhân viên mới tiếp cận với các thông tin quan trọng và các cơ quan liên bang.

Đến thời điểm hiện tại, chính quyền ông Trump vẫn từ chối ký vào bức thư chấp nhận chuyển giao quyền lực và giải ngân hàng triệu USD tài trợ cho tiến trình này.

Tờ Business Insider cho biết, cựu Thống đốc Virginia Terry McAuliffe đã thông báo với những người ủng hộ ông Biden rằng, ông và các thành viên khác của đảng Dân chủ có thể gây quỹ giúp việc chuyển giao quyền lực diễn ra suôn sẻ trong trường hợp chính quyền ông Trump không đồng ý giải ngân số tiền nói trên.

Ban hành các sắc lệnh hành pháp

Tổng thống Trump có quyền ban hành các sắc lệnh hành pháp mà ông muốn, mặc dù ông vẫn chưa đưa ra bất cứ cam kết nào cho đến nay.

Tuy nhiên, giáo sư sử học Allan Lichtman thuộc Đại học Mỹ nhận định, những sắc lệnh hành pháp được ban bố vào cuối nhiệm kỳ tổng thống thường không có sức ảnh hưởng lớn.

Joe Biden có thể bãi bỏ các sắc lệnh hành pháp của ông Trump ngay khi ông nhậm chức Tổng thống. Trước đó, ông Biden đã lên kế hoạch đảo ngược những chính sách của chính quyền Donald Trump về biến đổi khí hậu, nhập cư và y tế. Vấn đề ở chỗ việc đảo ngược một loạt sắc lệnh hành pháp mới sẽ mất nhiều công sức và thời gian, hơn nữa, một Quốc hội chia rẽ sẽ khiến việc này trở nên khó khăn hơn.

Lệnh ân xá

Ông Trump có quyền ban hành lệnh ân xá – một đặc quyền thường được các tổng thống sắp mãn nhiệm sử dụng rộng rãi trong những tuần cuối cùng của nhiệm kỳ. Tổng thống Barack Obama đã sử dụng quyền hạn này để giảm án cho 330 tù nhân, hầu hết là tội phạm ma túy.

Quyền ban hành lệnh ân xá đặc biệt hữu ích với Tổng thống Trump, trong bối cảnh có nhiều cáo buộc được đưa ra đối với một số quan chức đương nhiệm hoặc từng phục vụ trong chính quyền ông như cựu cố vấn an ninh quốc gia Michael Flynn hay cựu giám đốc chiến dịch tranh cử Paul Manafort. Michael Flynn đang bị điều tra liên quan đến cáo buộc Nga can thiệp bầu cử Mỹ năm 2016 còn Paul Manafort đã bị tuyên án 47 tháng tù giam vì tội gian lận tài chính.

Bổ nhiệm và sa thải nhân sự

Có khả năng ông Trump sẽ bổ nhiệm thêm nhiều vị trí nhân sự mới trong giai đoạn cuối nhiệm kỳ. Theo Trung tâm nghiên cứu Pew, Tổng thống Trump đã bổ nhiệm gần 200 thẩm phán, với số lượng thẩm phán thuộc tòa án phúc thẩm liên bang nhiều hơn bất cứ tổng thống nào khác trong nhiệm kỳ đầu. Tháng 10 vừa qua, lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện Mitch MacConnell thông báo ông sẽ tiếp tục phê chuẩn đề cử thẩm phán cho đến hết nhiệm kỳ của ông Trump.

Bên cạnh đó, ông Trump cũng có khả năng bổ nhiệm hoặc sa thải nhiều quan chức trong chính quyền. Ông đã ban hành một sắc lệnh hành pháp vào cuối tháng 10 để giúp công việc này trở nên dễ dàng hơn.

Ông Biden có thể bổ nhiệm hoặc tuyển dụng lại những nhân vật đã bị sa thải dưới thời ông Trump nhưng điều đó sẽ mất rất nhiều thời gian. Dự kiến, khi lên nắm quyền, chính quyền Biden sẽ phải tuyển dụng một số lượng lớn nhân viên để lấp đầy các vị trí đã bị bỏ trống.