ตำนานเหมืองทองคำร้อยปี ใต้สุดแดนสยาม ‘โต๊ะโมะ’

เหมืองทองคำโต๊ะโมะ อยู่ในเขต อำเภอสุคิริน จังหวัดนราธิวาส มีการค้นพบแร่ทองคำที่บ้านโต๊ะโมะมาตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 5 ในบริเวณป่าลึกของเทือกเขาสุไหงโก-ลก ชาวบ้านพบผงทองคำปะปนลงมากับน้ำจึงใช้เลียงที่ทำด้วยไม้ รูปร่างคล้ายกระทะเป็นเครื่องมือร่อนทอง เมื่อแรกพบชาวจีนชื่อ ฮิว ซิ้นจิ๋ว ซึ่งค้าขายอยู่แถบชายแดนไทย-มาเลเซียนำคนงาน 50 คน เข้าไปหาทองคำด้วยวิธีการร่อนเอาตามสายน้ำตั้งแต่บ้านกาลูบีขึ้นไปทางต้นน้ำ จนเกือบถึงชายแดนมาเลเซีย และพบว่ายิ่งใกล้ต้นน้ำมากเท่าใดปริมาณทองคำก็จะยิ่งเพิ่มมากขึ้นเท่านั้น เมื่อข่าวนี้แพร่ออกไปผู้คนจำนวนมากก็หลั่งไหลมาขุดทองที่บ้านโต๊ะมะ ประมาณกันว่ามีนักแสวงโชคมากถึงพันกว่าคน และร่อนหาทองคำได้คนละ 1-2 สลึงต่อวันเลยทีเดียว

หลังจากนั้นรัฐบาลสยามได้เข้ามาจัดการเรื่องการขุดทองโดยมอบหมายให้นายอาฟัด ซึ่งเป็นบุตรชายของฮิวซิ้นจิ๋ว ซึ่งรับสืบทอดงานขุดหาทองคำต่อจากบิดา เป็นผู้รักษาผลประโยชน์ให้รัฐบาล โดยเก็บภาษีจากชาวบ้านที่เข้าไปขุดค้นหาทองคำ ต่อมาในปี พ.ศ.2473 โดยชาวอังกฤษเข้ามาติดตั้งเครื่องจักรทำเหมืองทองคำอยู่ระยะหนึ่ง แต่ไม่ประสบความสำเร็จเท่าที่ควรจึงเลิกกิจการไป หลังจากนั้นบริษัทฝรั่งเศสชื่อ Societe dOr de Litcho เข้ามาสำรวจและพบว่าลึกลงไปในผืนดินของขุนเขาโต๊ะโมะและลิโช มีแร่ทองคำอยู่มาก ที่สำคัญเนื้อทองคำมีเปอร์เซ็นต์สูง จึงได้ขอสัมปทานจากรัฐบาลไทยทำเหมืองทองคำเป็นเวลา 20 ปี

บริษัทฝรั่งเศสมีราษฎรอพยพเข้ามาเป็นกรรมกรเหมืองจำนวนมาก กิจการดำเนินไปจนเกิดสงครามโลกครั้งที่ 2 เหมืองทองคำต้องปิดตัวลง มีคำพรรณนาที่ทำให้พอเห็นภาพของการทำเหมืองทองคำดังนี้ “มีกรรมกรประมาณ 1,000 คน แบ่งเป็นแผนกระเบิดหิน พวกนี้จะเข้าไประเบิดในเหมืองตามสายของทองอย่างน้อย 2 กม. ในช่วงตอนเย็นถึงตอนเช้า แผนกเก็บหิน จะใช้รถเข็น เข็นไปตามรางในเหมือง รางรถไฟเก็บหินที่ระเบิดมาวาง กองไว้ที่ข้างโรงโม่หรือโรงตำ แผนกตำหิน มี 9 สาก 9 ครก”

“วิธีการโม่หินสมัยนั้นใช้วิธีตำ ในระหว่างที่ตำอยู่นั้นจะต้องรดน้ำอยู่เรื่อย ๆ เช่นเดียวกับการโม่แห้งเพื่อให้หินแตกละเอียด แล้วไหลมาตามรางพร้อมกับน้ำในรางจะมีผ้าขนสัตว์สีแดง ปูตามยาวของรางทั้ง 9 ราย เมื่อละเอียดเต็มรางก็ปล่อยน้ำให้ไหลแรงออกมา หินก็จะไหลไปตามน้ำ ส่วนทองก้อนเล็กก้อนน้อยก็ยังคงติดอยู่ที่ผ้าขนสัตว์ ไม่ได้ไหลไปพร้อมกับหินและน้ำ ต่อจากนั้นแผนกล้าง ก็จะนำผ้าไปล้างที่บ่อซีเมนต์ซึ่งขังน้ำไว้ โดยเอาผ้าวางกลับเอาด้านทองลงกับบ่อซีเมนต์เหมือนกับการซักผ้าตามแม่น้ำทั่วไป เพื่อให้ทองคำลงไปอยู่ก้นบ่อซีเมนต์ แล้วปล่อยน้ำในบ่อออกจนแห้ง จึงนำปรอทเทลงในบ่อ ปรอทจึงดูดเอาทองคำมารวมไว้ไม่ให้กระจาย ประมาณ 30 นาที หรือ 1 ชั่วโมง ปรอทกับทองจะแยกตัวจากกัน จึงตักปรอทขึ้นจนหมดเหลือแต่ทองคำ จึงตักใส่เบ้าตั้งไฟหลอม”

เล่ากันมาว่า ทองคำแต่ละแท่งที่บริษัทฝรั่งเศสผลิตได้นั้นหนักขนาด 12 กก., 17 กก. และ 25 กก. ในชั่วระยะเวลาก่อนที่จะเกิดสงครามโลกครั้งที่ 2 ฝรั่งเศสต้องปิดเหมืองกลับไปนั้น ประมาณคร่าวๆ ว่า ทองคำที่ถูกขุดออกไปจากเหมืองแห่งนี้หนักถึง 2,000 กก. เมื่อมีทองคำ ก็ตามมาด้วยการจี้ ปล้น แย่งชิง และฆาตกรรม ชาวบ้านดั้งเดิมเปิดเผยว่า ช่วงฝรั่งเศสทำเหมืองแร่ทองคำอยู่ ก็ใช้ช้างในการขนส่งทองคำ โดยแอบซุกซ่อนนำทองคำออกไปขายที่รัฐปีนัง ประเทศมาเลเซีย และบางส่วนส่งไปที่ฝรั่งเศสทางเรือโดยสาร กิจการทำเหมืองทองคำโต๊ะโมะ ดำเนินไปจนเกิดสงครามโลกครั้งที่ 2 เหมืองทองคำต้องปิดตัวลง บริษัทฝรั่งเศสม้วนเสื่อกลับบ้าน หลังสงครามโลกครั้งที่ 2 รัฐบาลไทยเข้ามาดำเนินการเอง แต่ทำได้ไม่นานก็ประสบปัญหาจึงต้องสั่งปิดเหมือง เหมืองทองที่เคยคึกคักกลายเป็นเหมืองร้าง นอกจากนั้นโจรจีนคอมมิวนิสต์มาลายา (จคม.) เข้ามาเคลื่อนไหวในดินแดนแถบนี้ จึงเป็นพื้นที่อันตราย

ต่อมารัฐบาลให้สัมปทานบริษัทเอกชนดำเนินการอีกครั้ง โดยบริษัท ชลสิน จำกัด ซึ่งได้รับสิทธิสำรวจเมื่อปี พ.ศ.2528 และได้รับประทานบัตรจากรัฐบาลดำเนินการ เมื่อปี พ.ศ.2529 หลังจากที่เหมืองร้างอยู่ 40 ปีเศษ แต่ก็ต้องเลิกกิจการในที่สุด ปัจจุบันชุมชนจัดตั้งพิพิธภัณฑ์เหมืองโต๊ะโมะให้ผู้สนใจเข้าชมบริเวณที่เคยเป็นเรือนพัก จุดล่องแพและอุปกรณ์ร่อนแร่ทองคำ ทองคำเป็นสินทรัพย์ที่มีประวัติมาอย่างยาวนาน มูลค่าของทองคำมหาศาลจนผู้คนแก่งแย่งจนยอมแลกด้วยชีวิต ในยุคปัจจุบันตลาดการลงทุนได้มีการนำ ‘ราคาทองคำ’ มาใช้เก็งกำไร โดยไม่ต้องครอบครองทองคำจริง ๆ ซึ่งเราเรียกสิ่งนี้ว่า ‘การเทรดทอง’

ตลาด Forex เรามีการการซื้อขายราคาทองคำ โดยใช้ส่วนต่างของราคาซื้อ-ขายในมาเก็งกำไร คุณทำกำไรได้โดยไม่ได้ครอบครองทองจริง ๆ หากอยากลงทุนเทรดทองต้องเริ่มจากการศึกษาข้อมูล และเลือกโบรกเกอร์ Forex ที่เปิดให้บริการเทรดทองด้วย ต้องเลือกโบรกที่มีใบอนุญาต มีค่าสเปรดที่คุ้มค่ากับการลงทุนของคุณซึ่ง WikiFX มีข้อมูลเปรียบเทียบให้เห็นจะจะเลย ว่าค่าสเปรดโบรกไหนปังโบรกไหนพัง คุณสามารถดูได้ง่าย ๆ เพียงแค่เปิดแอป WikiFX แล้วเข้าไปที่ “ตารางเปรียบเทียบค่าสเปรด” ก็จะมีรายชื่อทุกโบรกพร้อมกับค่าสเปรดแบบเรียลไทม์เลย ดาวน์โหลด WikiFX แล้วไปดูเลยตอนนี้ โหลดฟรีนะ!